«اشکفت زرده» دزفول دره ای شگفت در ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول و در جاده این شهر به سمت شهیون نرسیده به روستای بیشه بزان قرار دارد.
هرچه جلوتر بروید دیوارها بلندتر می شوند و آسمان کمتر پیداست و این ممکن است حالتی ترسناک به دره بدهد. به همین دلیل هم هست که عده ای به اشکف زرده یا کول خرسان لقب «دره ارواح» را داده اند. پیشینه‌ی آن به ساسانیان و حتی قبل‌تر از آن برمی‌گردد، به جهت قرار گرفتن در کنار دامنه ی کوه های زاگرس ، رودخانه ی دز و بخش‌های جلگه‌ای استان خوزستان، هنوز از طبیعتی غنی، سالم و بکر برخوردار است. آبشار بزرگ و زیبای شوی، دریاچه شهیون، رود دز و تفریحگاه‌های ساحلی این رود، دشت لاله‌های واژگون، پارک ملی دز، رودخانه‌ها، تالاب‌ها و مناظر بدیعی از این دست، دزفول را تبدیل به بهشتی برای عکاسان کرده‌اند.
در فصل گرم تابستان درون این دره می توانید دمای زیر ۲۰ درجه را تجربه کنید. جوشیدن چشمه های دیواره ای این دره به یک دره شگرف تبدیل نموده است. این دره دارای آب دائمی، آبشار، ابچکان ، بیشه زار و انواع روییدنی های خاص منطقه می باشد.
کول در زبان محلی به معنی دره است. مسیر ورودی دره پوشیده از درختان کنار یا سدر و نیز قسمتی پوشیده از نخل است. با گذر از پستی و بلندی های بسیار وارد تنگه زیبای کول خرسون خواهید شد. دهانه تنگه مملو از برگ های زیبای پرسیاووشان است. با برداشتن هر قدم جلوه های زیبا و متفاوتی روبرویتان نمایان می شود. گاه تنگه آنقدر باریک می شد که فقط امکان عبور یک نفر را دارد. دیواره های دو طرف گاهی در بالای سر به هم می رسند و گاه فقط روزنه باریکی دیده می شود یکی ازدیدنی های دره کول خرسان درمنتهی الیه دره غاری قوسی شکل، مانند یک تونل وجود دارد که در انتهای آن آبگیری به طول ۵ متر و عرض ۳ متر است که به رودخانه دز مشرف می شود؛ عاشقان طبیعت پس از استراحت درهوای دل انگیز غار از آب این حوضچه طبیعی که در اصطلاح محلی به گهر معروف است برای شنا استفاده می کنند.این دره در نهایت به رودخانه دز منتهی می شود. از ابتدای شروع پیاده روی تا ابتدای کول حدود ۴ کیلومتر کوه پیمایی در مسیری نسبتا ناهموار وجود دارد. از ابتدای کول تا انتهای آن و رسیدن به رودخانه دز نیز مسافت نسبتا زیادی در حدود ۱۰ کیلومتر وجود دارد. در انتهای مسیر دره سطح آب به تدریج افزایش یافته به نحوی که مسیر را باید شنا کرد. به دلیل شدت جریان بالای رود دز، نزدیک شدن به رودخانه دز به شدت خطرناک بوده و بهتر است افراد تنها بخش های ایمن دره را پیمایش کنند. زمان مناسب برای پیمایش کامل دره ارواح اواسط خردادماه است زمانی که در آن منطقه باران های بهاری به پایان رسیده و هوا رفته رفته به سمت گرم شدن می رود ، زیرا که خطر سیلاب در ابن منطقه کاهش یافته است .
البته این مستلزم یک ساعت و نیم پیاده روی است که از هر کسی بر نمی آید و به همین دلیل، فقط آنهایی که عاشق طبیعت باشند پایشان به کول خرسان می رسد. شاید به همین دلیل هم باشد که کول خرسان هنوز از آسیب های گردشگران بی ملاحظه در امان مانده است.
پیشنهادها
1- مسیر به راهنما یا مسیر جی پی اس نیاز دارد.
2- در طول مسیر آب قابل خوردن وجود ندارد.
3- بخش قابل ملاحظه ای از مسیر دره به صورت پیمایش در بستر رودخانه است. آمادگی چند ساعت پیاده روی در مسیرهای ناهموار را داشته باشید.
4- فصل مناسب برای دیدن این دره زمستان و اوایل بهار است. بعد از این تاریخ منطقه گرمه.
5- در طول دره آب قابل خوردن وجود نداره. تدابیر لازم را بیندیشید.
6- مسیر داخل دره اصلی بسیار طولانی است. اصرار به رسیدن به انتهای مسیر نداشته باشید.